Քիմիական տարրեր

№	Քիմիական տարրերի հայերեն անվանումը	Քիմիական տարրերի լատիներեն անվանումը	Լատինական անվան արտա-  սանությունը	Քիմիական նշանը	Քիմիական նշանի արտասանու- թյունը
1	Թթվածին	Oxygenium	Օքսիգենիում	O	O
2	Ջրածին	Hydrogenium	Հիդրոգենիում	H	Հաշ
3	Ազոտ	Nitrogenium	Նիտրոգենիում	N	Էն
4	Ածխածին	Carboneum	Կարբոնեում	C	ցե
5	Ֆոսֆոր	Phosphorus	Ֆոսֆորուս	P	Պէ
6	Ֆտոր	Fluorum	Ֆլուորում	F	Ֆտոր
7	Յոդ	Jodum	Իոդում	J	Յոդ
8	Կալիում	Kalium	Կալիում	K	Կալիում
9	Բրոմ	Bromum	Բրոմում	Br	Բրոմ
10	Սիլիցիում	Silicium	Սիլիցիում	Si	Սիլիցիում
11	Նատրիում	Natrium	Նատրիում	Na	Նատրիում
12	Կալցիում	Calcium	Կալցիում	Ca	Կալցիում
13	Բարիում	Barium	Բարիում	Ba	Բարիում
14	Ալյումին	Aluminium	Ալյումին	Al	Ալյումինիում
15	Երկաթ	Ferrum	Ֆեռում	Fe	Ֆեռում
16	Ծծումբ	Sulphur	Սուլֆուր	S	Սուլֆուր
17	Պղինձ	Cuprum	Կուպրում	Cu	Կուպրում
18	Ոսկի	Aurum	Աուրում	Au	Աուրում
19	Քլոր	ChIorum	Քլորում	Cl	Քլոր
20	Մագնեզիում	Magnezium	Մագնեզիում	Mg	Մագնեզիում
21	Արծաթ	Argentum	Արգենտում	Ag	Արգենտում
22	Մանգան	Manganum	Մանգանում	Mn	Մանգանում
23	Ցինկ	Zincum	Ցինկում	Zn	Ցինկում
24	Կապար	Plumbum	Պլյումբում	Pb	Պլյումբում
25	Սնդիկ	Hydrargyrum	Հիդրարգիրում	Hg	Հիդրարգիրում

Գործնական քերականություն

Գարնան քաղաքում

 Լցվում է փողոցն աղմուկ ուշարժում,

Դալուկ դեմքերին ծաղկում է ժպիտ,

Փայլում են տներն արևի փոշում,

Երկինք են պարզվում ծառերը վտիտ…

Դեռ չչորացած բուլվարի վրա

Ճչում են զվարթ մանուկն՚երն արդեն.

Բոլոր խոսքերը խորհուրդ են հիմա

Եվ հայացքները նետ են իրար դեմ…

Մայթի քարերը հարազատ են քեզ —

Քեզ նոր է թվում երգը հնամյա.

Ազատ է հոգիդ, անչար է և հեզ,

Եվ տխրությունդ անուշ է հիմա…

Ժպտուն աղջիկներ՝ ծաղիկների պես,

Տիկիններ շքեղ և ծիծաղելի —

Բոլորը հիմա սիրելի են քեզ,

Ամեն ինչ անուշ խորհրդով էլի…

Մեռած սրտերն էլ, ծաղիկների պես,

Բացվում են հիմա արևի փոշում.

Մի քաղցր հուզում արբեցնում է քեզ,

Ու, հոգսով մղված՝ հոգսդ չես հիշում…

Օրհնությո՜ւն քեզ, ե՛րգ, և երա՛զ, և սե՛ր,

Օրհնությո՜ւն քեզ, կյա՛նք անուշ և անհուն,

Օրհնությո՜ւն և քե՛զ, տանջանքի գիշեր:

Եվ երկունք, և մահ — փա՛ռք և օրհնությո՛ւն…

• Մգեցված բառերը բացատրի՛ր։ Էլ ո՞ր բառերն են անհասկանալի, բացատրի՛ր բառարանի օգնությամբ։
  Դալուկ — գունատ
  վտիտ — նիհար, թույլ
  բուլվարի —
  հնամյա — հին 
• Բանաստեղծության մեջ ինչպե՞ս է նկարագրվում գարնան քաղաքը, գրավոր ներկայացրո՛ւ:
  Գարնան հետ բոլոր մարդկանց տղուր տրամադրությունը փողվում է ժպիտներով, ամեն ինչ դառնում է շատ դրական: Բնությունն է փողվում, ամեն ինչ կանաչ է դառնում, իսկ բնությունը մարդու տրամադրության վրա շատ մեծ դեր է խաղում:
• Գրի՛ր շարադրություն ,,Հարազատ է ինձ․․․․․,, կամ ,,Նոր է թվում ․․․․,,   վերնագրերից որևէ մեկով ։

Հեղուկի ծավալի չափումը չափանոթի միջոցով

Է. Ղազարյան դասագիրք, էջ 17, լաբորատոր աշխատանք

Աշխատանքի նպատակը. Սովորեց չափանոթի միջոցով հեղուկի ծավալը և անոթների տարողությունը չափոել:

Անհրաժեշտ սարքեր և նյութեր. չափանոթ, ջրով լցված բաշակ, ոչ մեծ սրվակ և այլ անոթներ:

Աշխատանքի ընդացքը.
1. Դիտեք չափանոթը, ուշադրություն դարձրեք դրա բաժանումներին և սանդղակի թվերին:
2. Հաշվեք թվերով նշված երկու հարևան գծիկների միջև բաժանումների քանակը:
3. Որոշեք չափանոթի սանդղակի բաժանման արժեքը: դրա համար օգտվեց ձեզ հայտնի կանոնից:
                                         մեծ թիվ — փոքր թիվ
բաժանման արժեքը =  ———————————
բաժանումների թիվ:
Հիշեք՝ 1լ (լիտր) = 1դմ³ = 1000սմ³, 1սմ³ = 1մլ
4. Չափանոթի մեջ լցրեք ջուր, որոշեք նրա ծավալը, տվյալը գրանցեք, հետո ջուրը դատարկեք
5. Փոքր բաժակը լիքը լցրեք ջրով, այնուհետև ջուրը զգուշորեն լցրեց չափանոփի մեջ: Չափեք և նշեք լցված ջրի ծավալը, որն էլ կլինի բաժակի տարողությունը:
6. Նույն ձևով որոշեք սրվակի տարողությունը:

OLYMPUS DIGITAL CAMERA

OLYMPUS DIGITAL CAMERA

OLYMPUS DIGITAL CAMERA

 

Боги Викингов

Կարծես թե դարձել եմ ես տուն

,,Կարդում ենք Տերյան,, նախագիծ

Կարծես թե դարձել եմ ես տուն

Կարծես թե դարձել եմ ես տուն,
Բոլորն առաջվանն է կրկին,
Նորից դու հին տեղը նստում,
Շարժում ես իլիկը մեր հին:

Մանում ու հեքիաթ ես ասում,
Մանում ես անվերջ ու արագ,
Սիրում եմ պարզկա քո լեզուն,
Ձեռներըդ մաշված ու բարակ։

Նայում եմ, մինչև որ անզոր
Գլուխըս ծնկիդ է թեքվում,
Նորից ես մանուկ եմ այսօր,
Դրախտ է նորից իմ Հոգում։

Արևը հանգչում է հեռվում,
Գետից բարձրանում է մշուշ,
Հեքիաթըդ անվերջ օրորում,
Իլիկըդ խոսում է անուշ…

• Գրի՛ր տրված բառերի բացատրությունը:
  Մշուշ- Մառախուղ, մեգ
  անզոր- զորությունից զուրկ
  պարզկա- պարզ
  իլիկ- Թել մանելու ձեռքի հոլաձև գործիք
• Ի՞նչ է նկարագրվում այս բանաստեղծության մեջ, գրավոր պատմի՛ր:
  Բանաստեղծության մեջ հեղինակը պատկերացնում է, որ իր տանն է, իր մոր գրկում: Նա հիշում է իր մանկությունը, սակայն դրանք միայն հիշողություններ են:
• Դուրս գրիր բնության պատկերները:
  Արևը հանգչում է հեռվում, 
  Գետից բարձրանում է մշուշ, 

Նյութի կարուցվածքը

Ատոմներ և մոլեկուլներ
1. նյութի փոքրագույն մասնիկն է:
2. Ատոմ բառը հունարենից թարգմանվում է «անբաժանելի»:
3. Ֆիզիկական երևույթների ժամանակ և ատոմները և մոլեկուլները պահպանվում են, իսկ քիմիական երևույթների ժամանակ մոլեկուլները քայքայվում են ատոմները պահպանվում են:
4. Մոլեկուլները կազմված են ատոմներից:

Երկրաչափություն 2019.01.24

54. (2-2) ABC եռանկյան մեջ AB=10, BC=5, АС= 13: Գտեք ABC եռանկյան պարա- գիծը:
P= AB + BC + AC = 10 + 5 + 13 = 28

55. (2-2) ABC և MNK եռանկյուններում AB= 12, BС=7, АС= 14, MN=3, NK=20, МК= 18: Ո՞ր եռանկյան պարագիծն է մեծ և որքանո՞վ:
P ABC = 12 + 7 + 14 = 33
P MNK = 3 + 20 + 18 = 41
41 — 33 = 8 (MNK-ն ABC-ից 8-ով մեծ է)

56. (2-2) Եռանկյան երկու կողմերը հավասար են, իսկ երրորդ կողմը փոքր է նրանցից 2 անգամ: Գտեք եռանկյան կողմերը, եթե նրա պարագիծը 55 է:
1-ին և 2-րդ կողմերը 20սմ են, իսկ 3-րդ կողմը 5սմ:

57. (2-2) Եռանկյան երկու կողմերը հավասար են, իսկ երրորղ կողմը նրանցից մեծ է 7-ով: Գտեք եռանկյան կողմերը, եթե նրա պարագիծը 52 է:
52 — 7 = 45
45 : 3 = 15սմ (1-ին և 2-րդ կողմերը)
15 + 7 = 22սմ (3-րդ կողմը) 

58. (2-2) Եռանկյան կողմերը հարաբերում են ինչպես 2:4:5: Գտեք եռանկյան կողմերը, եթե նրա պարագիծը 66 է:

59. (2-2) Եռանկյան կողմերը հարաբերում են ինչպես 7:5:3: Գտեք եռանկյան կողմերը, եթե նրա պարագիծը 120 է:

60. (2-2) Եռանկյան կողմերը հարաբերում են ինչպես 3:4:6: Գտեք եռանկյան պարագիծը, եթե ամենամեծ կողմը 30 է:

61. (2-4) ABC և MNK եռանկյունները հավասար են, ընղ որում’ <A=<M, <B=<N,
<C=<K, AB=6, BC=1, AC= 10: Գտեք MN-ը, NK-ն և MK-ն:
MN = 6սմ
NK = 1սմ
MK = 10սմ

62. (2-4) ABC և MNK եռանկյունները հավասար են, ընդ որում’ AB=MN, BC=NK, <M=40°, <N=60°, <K=80°: Գտեք ABC եռանկյան անկյունները:
<A = 40º
<B = 60º
<C = 80º

63. (2-4, 2-2) ABC և MNK եռանկյունները հավասար են: ABC եռանկյան պարագիծը
65 է: Ինչի՞ է հավասար MNK եռանկյան պարագիծը:
65սմ

64. (2-4) ABC և BCK եռանկյունները հավասար են, ընդ որում՜ <BCK = <BCA, AB= 12, AC = 15: Ինչի՞ են հավասար КС-ն և ВК-ն:
BK = 15սմ 
KC = 12սմ

7 Wonders of the World

Great Wall of China (China)

Built between the 5th century B.C. and the 16th century, the Great Wall of China is a stone-and-earth fortification created to protect the borders of the Chinese Empire from invading Mongols. The Great Wall is actually a succession of multiple walls spanning approximately 4,000 miles, making it the world’s longest manmade structure.

Christ the Redeemer Statue (Rio de Janeiro)

The Art Deco-style Christ the Redeemer statue has been looming over the Brazilians from upon Corcovado mountain in an awe-inspiring state of eternal blessing since 1931. The 130-foot reinforced concrete-and-soapstone statue was designed by Heitor da Silva Costa and cost approximately $250,000 to build — much of the money was raised through donations. The statue has become an easily recognized icon for Rio and Brazil.

Machu Picchu (Peru)

Machu Picchu, an Incan city of sparkling granite precariously perched between 2 towering Andean peaks, is thought by scholars to have been a sacred archaeological center for the nearby Incan capital of Cusco. Built at the peak of the Incan Empire in the mid-1400s, this mountain citadel was later abandoned by the Incas. The site remained unknown except to locals until 1911, when it was rediscovered by archaeologist Hiram Bingham. The site can only be reached by foot, train or helicopter; most visitors visit by train from nearby Cusco.

Chichen Itza (Yucatan Peninsula, Mexico)

The genius and adaptability of Mayan culture can be seen in the splendid ruins of Chichen Itza. This powerful city, a trading center for cloth, slaves, honey and salt, flourished from approximately 800 to 1200, and acted as the political and economic hub of the Mayan civilization. The most familiar ruin at the site is El Caracol, a sophisticated astronomical observatory.

The Roman Colosseum (Rome)

Rome’s, if not Italy’s, most enduring icon is undoubtedly its Colosseum. Built between A.D. 70 and 80 A.D., it was in use for some 500 years. The elliptical structure sat nearly 50,000 spectators, who gathered to watch the gladiatorial events as well as other public spectacles, including battle reenactments, animal hunts and executions. Earthquakes and stone-robbers have left the Colosseum in a state of ruin, but portions of the structure remain open to tourists, and its design still influences the construction of modern-day amphitheaters, some 2,000 years later.

Taj Mahal (Agra, India)

A mausoleum commissioned for the wife of Mughal Emperor Shah Jahan, the Taj Mahalwas built between 1632 and 1648. Considered the most perfect specimen of Muslim art in India, the white marble structure actually represents a number of architectural styles, including Persian, Islamic, Turkish and Indian. The Taj Mahal also encompasses formal gardens of raised pathways, sunken flower beds and a linear reflecting pool.

Petra (Jordan)

Declared a World Heritage Site in 1985, Petra was the capital of the Nabataean empire of King Aretas IV, and likely existed in its prime from 9 B.C. to A.D. 40. The members of this civilization proved to be early experts in manipulating water technology, constructing intricate tunnels and water chambers, which helped create an pseudo-oasis. A number of incredible structures carved into stone, a 4,000-seat amphitheater and the El-Deir monastery have also helped the site earn its fame.

Winter sports (Skiing)

1. The word ‘Ski’ is derived from the Norwegian word ‘skíð’ which means a split piece of wood.
2. The first recorded downhill skiing race was held in Sweden, in 1879.
3. Alpine skiing made its first debut in the Winter Olympics of 1936 and German born Franz Pfnür became the first man to win the gold medal in the championship.
4. ‘Skiing’ is the only six-letter word in the English language with a double ‘i’ exactly in the middle.
5. Skiing is one of the fastest non-motorized sports on land. Skiers can ski faster than a car and this was proven by Simone Origone in 2006 that set a world speed skiing record at 156.2 miles per hour compared to the speed of road cars at 120 miles per hour.

Հեղուկի ծավալի չափումը չափանոդի միջոցով

Աշխատանքի նպատակը. Սովորեց չափանոթի միջոցով հեղուկի ծավալը և անոթների տարողությունը չափոել:

Անհրաժեշտ սարքեր և նյութեր. չափանոթ, ջրով լցված բաշակ, ոչ մեծ սրվակ և այլ անոթներ:

1լ = 1դմ³
1սմ³ = 1մլ