Ուսումնական աշուն

¹²³⁴⁵⁶⁷⁸⁹⁰

1. ա. 7⁵
բ. (-2)³
գ. (-1/5)⁴
դ. 1,3⁵
ե. a³b³
զ.x⁴y⁴
է. (m/4)⁴
ը. (ab)³
թ. (x + y)³
ժ. m-n/3³

2. ա. a⁵
բ. b⁶
գ. y¹⁰
դ. ab³
ե. x⁵y³
զ. 8y³x⁴
է. 14/7 x⁵y⁴z²
ը. 15/8a⁴b²c⁴

3. ա. a⁶
բ. a⁹
գ. x⁸
դ. x⁸
ե. 4a⁴
զ. 27b¹⁰
է. x³y⁶
ը. a⁴b²c⁶
թ. 1/16 x²⁸
ժ. 27/64 y¹⁵
ի. 0,25 a²
լ. 1,44 z⁸
խ. a⁴b⁸c¹²
ծ. 9a²b²
կ. 64a⁶b³⁰
հ. 1,4641 a⁸b²⁸c⁴⁴

4. ա. 10²⁰ < 90¹⁰
բ. 0,1¹⁰ < 0,3²⁰

5. ա. m⁵ + m⁵
բ. x⁹ + x⁹
գ. 2x²y — 3/2x²y
դ. 2p²q³ — 7/5 p²q³
ե. 8m⁴n⁶ — 3m²n⁶m
զ. 10x³y⁶ — 4x³y⁶
է. 27x⁶y¹² + 7/14 x⁷y¹²
ը. 0,64a⁴b² — 1,5a⁴b²

6. ա. 12/21
բ. 42/64
գ. 2a-¹x/3
դ. xy-²/3
ե. 2a-¹b²c²/3
զ. 8m-³n⁴p-¹q-³/30
է. 1
ը. 2x²y-¹/3

Հարավային Եվրոպա

1. Բնութագրեք Հարավային Եվրոպայի աշխարհագրական դիրը, ինչպե՞ս է այն փոխվել ժամանակի ընթացքում:
   Աշխարհագրական դիրքը ծովային է, ընդգրկում է Պիրենեյան, Ապենինյան, Բալկանյան թերակղզիները և Միջերկրական ծովի բազմաթիվ կղզիներ: Քանի որ երկրների մեծ մասը գտնվում է Միջերկրական ծովի ավազանում, որոշ աշխարհագետներ այս տարածաշրջանն անվանում են նաև Միջերկրածովյան Եվրոպա:
2. Որո՞նք են Հարավային Եվրոպայի երկրների տնտեսոությունների զարգացած ճյուղերը
   Բուսաբուծություն, գյուղատնտեսություն ևզբոսաշրջություն:
3. Ուրվագծային քարտեզի վրա նշել Հարավային Եվրոպայի երկրները: 

Գործնական քերականություն

1.Խոսքի մասերը խմբավորի՛ր ըստ տրված պահանջի: Դերանունները կարող ես տարբեր
խմբերում գրել:

Ա. Առարկա ցույց տվող բառեր: — Գոյական
Բ. Առարկայի հատկանիշ ցույց տվող բառեր: — Ածական
Գ. Հատկանիշի հատկանիշ ցույց տվող բառեր: — մակբայ
Դ. Կապակցական նշանակություն ունեցող բառեր: — կապ
Ե. Վերաբերմունք արտահայտող բառեր: — վերաբերական

2. Փորձի´ր պարզել, թե ընդգծված ածականները ո՛ր խոսքի մասի իմաստով են գործածվել:

Անվերջ սպիտակը հոգնեցրել է, ուրիշ գույների եմ ուզում նայել:
Կապույտը կբերեմ, դա քեզ շատ է սազում:
Խոսում էր աշխարհի չարից ու բարուց:
Ավելի լավին  ու կատարյալին  է ձգտում:
Մեղավորները կանգնել էին գլխահակ ու ամոթահար:
Ամեն ինչ շատ լավ  ավարտվեց:
Շատ չար խոսեց, կարծես թե մեղադրում էր բոլորին:
Կանգնել ու մեղավոր ժպտում էր:

Ընդգծված բառերը նախադասություններում օգտագործվում են որպես գոյական:

Հաստլիկն ու նիհարը

Կարդա՛ ,,Հաստլիկն ու նիհարը,, պատմվածքը: 
Դուրս գրի՛ր անհասկանալի բառերը, բացատրի՛ր բառարանի օգնությամբ: 
Բնութագրի՛ր հաստլիկին: 
Բարի և չհաշված այն, որ բարձրունքների էր հասել, չէր մոռացել մարդկային կարևոր արժեքները:
Բնութագրի՛ր նիհարին: 
Նա շատ նախանձ էր և չէր հարգում անգամ իր մանկության ընկերոջը:

Ձայն ամենայն հայոց

Կարդա Մ. Գալշոյանի ,, Ձայն ամենայն հայոց,, պատմվածքը:
Դուրս գրի՛ր անծանոթ բառերը, բացատրի՛ր բառարանի օգնությամբ:

Ինչո՞ւ էր Կոմիտասը ցանկանում Հայաստանի տարբեր գավառներից երգող մանուկներ ունենալ իր երգչախմբում:
Նա ցանկանում էր, որ բոլոր գավառներից ունենար գոնե մեկ երեխա, որովհետև ամեն մեկը իր բառբառով երգը բնականաբար ավելի լավ կերգի:

Ի՞նչ գիտես Կոմիտասի մանկական երգչախմբի մասին:
Երգչախմբում կար 300 երեխա: Եվ երգչախումբը եղել է երկսեռ, եղել են և աղջիկներ, և տղաներ:

Կոմիտասի մասին բոլոր պատմվածքների ընթերցումից հետո փորձիր բնութագրել Կոմիտաս-մարդուն, Կոմիտաս-երաժշտին:
Կոմիտասը որպես երաժիշտ, շատ պռոֆեսյոնալ, իր գործին տրվող, գործը սիրող էր: Նաև հայրենասեր էր, և երգերը միայն իր հայրենի լեզվով էր գրում: Նաև որպես ուղղակի մարդ նա ընկերների գնահատող մարդ էր:

Ուղղանկյուն: Քառակուսի: Շեղանկյուն:

63. ա. ABCD շեղ.
AC = AB = BC = CD = DA
<A ; <B ; <C ; <D — ?

ABC եռ. ` AB = BC = AC => <BAC = <B = <BCA
180 : 3 = 60°
<D = <B = 60°
<A ; <C = 2 · 60 = 120°
120° ; 60° ; 120° ; 60°

64. 10,5 · 4 = 42

68.
69. P = 40սմ
70. 10սմ

Աղտոտման պատճառներ Երևանում(Հետազոտական աշխատանք)

Նախագծի նպատակը՝ Հասկանալ աղտոտման խնդրի լրջությունը Հայաստանում, և փորցել գտնել հնարավոր լուծումներ

Աղտոտման պատճառ են հանդիսանում գործարանները, որոնց արտադրած ծուղը, օդն աղտոտում է, նաև գործարանները զբաղեցնում են շատ մեծ տարածքները, որոնց փոխարեն կարող էին ծառեր լինել, որոնք բնականաբար օգուտ են տալիս, իրենց արտադրած թթվածնով: Նաև խնդիր են հանդիսանում մեքենաները: Փարիզում 2007թ. ընդունվել էր օրենք, ըստ որի մարդիկ պետք է մեքենաների փոխարեն օգտագործեն հեծանիվներ: Այդ օրենքը ընդունվել էր կայանման խնդրի պատճառով, սակայն վատ չէր լինի, եթե օգտագործվեր նաև բնությունը մաքուր պահելու համար: Սակայն դա այդքան էլ լուծում չէ, որովհետև մեքենաներ ամեն դեպքում պետք են գալիս: Եվ իհարկե ամենակարևորը՝ աղպը: Աղպամաններն ամենուր են, սակայն աղպը միևնույն է գետնին… Մենք դպրոցով շատ նախագծեր ենք իրականացրել, որոնց շրջաններում մաքրել ենք տարածցքը աղբից: Եվ ես այդ խնդրի միայն մեկ լուծում եմ տեսնում՝ ԲՈԼՈՐԸ պետք է աղբը չգցեն, որտեղ պատահի, դրա համար գոյություն ունեն աղբամանները:

2019.10.23 (14:30) —
Մասնակից — Արևիկ Արզումանյան

Ֆտոր

Բնութագրեք հետևյալ ֆտոր տարրի  ատոմը   ըստ  հետևյալ  սխեմայի.

ա)  քիմիական  տարրի  նշանը` F

բ)  կարգաթիվը, միջուկի  լիցքը 9

գ)  ատոմի  բաղադրությունը (պրոտոնների, նեյտրոնների, էլեկտրոնների  թիվը) — (9p+, 10n) 9e-

դ)  պարբերության  համարը- 2-րդ պարբերություն

ե)  խմբի  համարը, ենթախումբը (գլխավո՞ր  է, թե՞ երկրորդական)- 7-րդ խումբ, գլխավոր ենթախումբ

զ)  էլեկտրոնների բաշխումն ըստ էներգիական մակարդակների —

է)  էլեկտրոնային բանաձևը (էլեկտրոնների բաշխումն ըստ էներգիական մակարդակների և ենթամակարդակների)

ը)  ո՞ր հատկություններն  են  ավելի  ուժեղ  արտահայտված` մետաղակա՞ն, թե՞ ոչ մետաղական- Ոչ մետաղ

թ)  ինչպիսի՞ պարզ և բարդ նյութերի օրինակներ գիտեք, որոնց բաղադրության մեջ առկա է այդ տարրի ատոմներ —

ժ)  որոշեք այդ տարրի մեկ ատոմի զանգվածը` m_o(գ) և այդ տարրի առաջացրած օքսիդի որակական և քանակական բաղադրությունը: —  m_o(f) = A_r(f) · զ.ա.մ
1,66 · 10 -²⁴ գ

Ինքնաստուգման հարցեր

1. Որո՞նք են  բաց  թողած  բառերը  հետևյալ  արտահայտությունում.

 Քիմիական  տարրը  միջուկի նույն  լիցքն  ունեցող ատոմների տեսակ  է:

1). ատոմի, մասնիկների                     3)  միջուկի,  մոլեկուլների

2). էլեկտրոնների, ատոմների             4)  միջուկի, ատոմների

2. Ո՞րն է  հետևյալ  արտահայտության  Ճիշտ  շարունակությունը.

Մոլեկուլը  նյութի  փոքրագույն  մասնիկն  է, որը  պահպանում  է  տվյալ  նյութի__________

1) հիմնական ֆիզիկական  հատկությունները

2) որոշ քիմիական  հատկությունները

3) և’ ֆիզիկական, և’ քիմիական  հատկությունները

4) հիմնական քիմիական  հատկությունները

3. Ո՞ր տարրական  մասնիկներից  է  կազմված  ատոմը.
    1)  միայն էլեկտրոններից
    2)  նեյտրոններից   և   էլեկտրոններից
    3)  պրոտոններից,  էլեկտրոններից  և  նեյտրոններից
    4)  միայն  պրոտոններից
4. Ո՞ր շարքում է  գրված  ֆոսֆոր,  թթվածին,  ածխածին,  երկաթ  և  ազոտ  քիմիական տարրերի նշանները.

1)  F, C, P, Si, Na
2)  O, C, Li, K, Ba
3)  P, O, C, Fe, N
4)  K, Na, P, Fe, C

5. Հետևյալ հասկացություններից   որո՞նք  են  ճիշտ  երկաթ  քիմիական  տարրի  վերաբերյալ.

ա)  ստանում  են` երկաթի  օքսիդները  վերականգնելով

բ)  կարգաթիվը  26  է

գ)  հարաբերական  ատոմային  զանգվածը  56  է

դ)  ատոմի  էլեկտրոնային  թաղանթը  կազմված  է  4  շերտից

ե)  էլեկտրահաղորդիչ  է

զ)  մեծ  կիրառություն  ունի  տեխնիկայում

 1) բ, գ, դ               2) ա, ե, զ                       3)  բ, գ, զ                           4)  ա, դ, ե

6. Որքա՞ն է   ատոմային  օրբիտալների  և  էլեկտրոնների  առավելագույն  թիվը   p

     ենթամակարդակում,  համապատասխանաբար.

1)  1  և  2                             2)  3   և  6                           3)  5  և  10                                 4)  2  և 4

7. Որքա՞ն է  Na⁺, Mg²⁺, Al³⁺  կատիոններից  առավել  փոքր  շառավիղ  ունեցող  իոնին   համապատասխանող  օքսիդի  հարաբերական  մոլեկուլային  զանգվածը.

1)   62                                  2)  94                                   3)  102                                      4)  40

8. Ո՞ր շարքում են  առկա  միայն  կովալենտային  կապերով  միացություններ.

1)  NaCl, HCl, Cl₂, NaHCO₃                                            3)  H₂, NH₃, H₂O, CH₄

2)  KBr, HNO₃, CaO, P₄                                                 4)  N₂, Br₂, CuSO₄, Fe

9. Որո՞նք են  մոլեկուլային   կառուցվածքով   նյութեր. 

         ա)  CH₄                 բ)   KCl             գ)  Na₂CO₃          դ) P₄               ե) H₂SO₄             զ)  I₂          

         է)   C_գրաֆիտ            ը)  H₂O              թ)   CaO                       ժ)  Cu

1) ա,բ, գ, է,թ        2) ա, դ, ե,զ, ը             3)  գ,դ, զ,ը,ժ                      4) գ,դ,է, ե,թ

10. Ո՞ր շարքում  են  գրված  միայն  բարդ  նյութերի  բանաձևեր.

1)   Al, HCl,  Cu, Na₂SO₄                                                 3)  H₂O, N₂, O₃,  Ni, S₈

2)   AgBr, H₂, CaCO₃, P₄                                               4)  NaOH, CO₂, NH₃, CuSO₄

11. Ո՞ր երկու միացություններում  է  ֆոսֆոր  տարրի  օքսիդացման  աստիճանը  նույնը.

1)   BaHPO₄ և Ba₃P₂                                    3)  Ca₂P₂O₇  և Ca(H₂PO₄)₂                                   
2)  Ca(H₂PO₄)₂  և  Ca₃P₂                             4)  KH₂PO₃  և  Ca₃P₂                                           

Քերականական աշխատանքներ

1.Բառակապակցություններ կազմի՛ր` Ա խմբի մակբայներն ավելացնելով Բ խմբի
ածականներիկին ու բայերին:

Ա. Շատ, փոքր-ինչ, համարյա, հազիվ, ներքուստ:
Բ. Դեղին, հանգիստ, մեծ, հուզվել, հանգստանալ, լաց լինել:

Շատ հանգիստ, շատ մեծ, շատ հուզիչ, փոքր-ինչ հուզիչ, փոքր-ինչ հանգիստ, փոքր-ինչ մեծ, համարյա լաց լինել, հազիվ հանգստանալ, ներքուստ հանգիստ:

2. Կետերը փոխարինի՛ր տրված բառերով: Փորձի՛ր բացատրել, թե տարբեր խոսքի մասերի պատկանող այդ բառերն ինչո´վ են իրար նման:

Տանտեր, լրագրողներ, զրույց, ես, բոլորը, խոսել, պատմել:
Մեր տիեզերական այցելուն կարծես թե արդեն ընտելացել էր. բայց դեռ … խուսափում էր:

Մեր տիեզերական այցելուն կարծես թե արդեն ընտելացել էր. բայց դեռ տանտիրոջից խուսափում էր:

Մեր տիեզերական այցելուն կարծես թե արդեն ընտելացել էր. բայց դեռ լրագրողներից խուսափում էր:

Մեր տիեզերական այցելուն կարծես թե արդեն ընտելացել էր. բայց դեռ զրույցներից խուսափում էր:

Մեր տիեզերական այցելուն կարծես թե արդեն ընտելացել էր. բայց դեռ ինձնից խուսափում էր:

Մեր տիեզերական այցելուն կարծես թե արդեն ընտելացել էր. բայց դեռ բոլորից խուսափում էր:

Մեր տիեզերական այցելուն կարծես թե արդեն ընտելացել էր. բայց դեռ խոսելուց խուսափում էր:

Մեր տիեզերական այցելուն կարծես թե արդեն ընտելացել էր. բայց դեռ պատմելուց խուսափում էր:

3. Տրվածբառերի գործիական հոլովի ձևերով կազմի՛ր նախադասություններ:

Հայր — հորով
ծաղիկներ- հաղիկներով
բոլոր — բոլորով
ոչ մեկ — ոչ մեկով
հասնել — հանելով
հեռանալ — հեռանալով